Lời tác giả

Kính thưa quý vị.

Từ xưa đến nay, trong tất cả mọi sinh hoạt đời sống con người, người thường thẩm đinh giá trị cuộc sống của mỗi người qua một danh từ đơn giản" Nhân Cách".
Nhưng như thế nào là nhân cách con người?
Và,
Vì sao con người lại hơn thua, khôn dại chỉ bằng hai tiếng Nhân Cách đơn sơ?
Sống trong cuộc đời nhiều phức tạp, giữa một xã hội bon chen: Đời sống con người dần dần bị nhịp sống cơ năng lôi cuốn, mọi người sống trong hoàn cảnh hiện tại, hoàn toàn nhìn đời bằng một cặp mắt lơ la ngơ ngác xác định vị trí tinh thần hoàn toàn phiếm diện và một chiều, cuộc sống thuần túy con người không còn trung thực và thuần túy với chính mình.
Trong khung cảnh đó, những ai đã từng tha thiết ôm ấp một hoài bão lớn lao là lôi cuốn đời sống cơ năng con người rời ra cái nhìn phiếm diện quả thật phức tạp vô cùng.
Đời sống hiện hữu của con người thật đáng bi quan hơn lúc nào hết.
Bi quan vì cuộc đời đã đi toàn bằng bề trái, tất cả những Tinh Hoa của một nghệ thuật Sống thuần túy đã hoàn toàn bị đảo lộn, coi thường.Chân không tạo được, Thiện không được dung bồi và Mỹ hoàn toàn bị quên lãng.
Đứng trước thời đại, cuộc sống con người chỉ chấp nhận hiện tại, mà ít tha thiết với tương lai và rời xa quá khứ ấy.
Theo quan niệm của riêng tôi thiết tưởng không gì đáng làm hơn là ghi lại ở đây một vài điều hay, kẽ phải trong nghệ thuật xử thế-một điều kiện mà con người không thể thiếu - của con người để hầu níu kéo được những gì mà ngườiđời sẽ mai một trong tương lai.
 Việc làm đó đối với tôi chỉ có một giới hạn đơn sơ và nhỏ hẹp như thế. Tôi không nuôi cao vọng gì ngoài tư tưởng tầm thường là được phép trình bày những nghệ thuật xử thế  của con người qua hai thế hệ Xưa và Nay và đem dùng trong hoàn cảnh hiện tại.
Nội dung của "Tinh hoa xử thế" là như thế.
 Trong những phần chi tiết của một tác phẩm Rèn Người- một danh từ thời đại được chỉ định và thông dụng hiện nay dành cho những tác phẩm giáo dục cuộc đời- tôi chỉ nêu lên một vài điều kiện thông thường nhỏ nhặt, bằng những kinh nghiệm trong quá khứ và hiện tại nói một cách khác hơn là tôi xin được trình bày tất cả những gì tôi đã thu đoạt được trong nghệ thuật xử thế của con người xưa và hiện tại mà thôi.
  "Tinh hoa xử thế" theo tôi là một quyển sách trình bày những nghi thức, nghệ thuật xử thế của người và người, ngoài ra tôi cũng chẳng mong muốn gì hơn.
 Với tác phầm này tôi xin được hân hạnh trình bày cùng quý vị những ý kiến của riêng tôi trên một lãnh vực đơn thuần - Xử Thế.
 Như đã nói với tiêu đề " Tinh Hoa Xử Thế", vì vậy tập sách này tôi xin phép quý vị được trình bày mấy quy tắc xử thế quý báu của người xưa- Những người đã gây dựng cho con người chúng ta những nên móng vững chắc trong cách dẫn dụ lòng người- mà tôi tin nó sẽ giúp được quý vị phần nào trong đời sống giao tiếp giữa Người và Người cũng như giữa Cá Nhân và Xã Hội.
 Ý Kiến riêng tôi chỉ có thế, với những quan niệm đơn sơ như trên tôi xin được hầu chuyện cùng quý vị bằng những " Tinh Hoa Xử Thế" bằng bốn phần chính:
 a) Những quy tắc căn bản trong nhân cách con người.
 - Trong phần này, đứng dưới hình thức những là thư ngỏ, tôi xin được trình bày khái quát về mấy quan niệm tinh thần chung của một cá nhân qua nhân cách con người.
 b) Phần thứ hai trình bày mấy quy luật cần thiết trong nghệ thuật xã giao và chỉ nam xử thế.
 - Phần này coi như phâng chính và trình bày một vài quan điểm xã giao cùng nghệ thuật Xử Thế con người.
 c) Phần thứ ba: Một nghệ thuật sống để tạo cho cuộc đời một nguồn lý tưởng.
 - Phần này có tính cách bổ túc cho phần hai đưa ra mấy nhận định để kiến tạo đời sống hiệnt tại cũng như tương lai.
 d) Phần cuối cùng là những gương xử thế của đời người qua sách vở cổ kim.
- Phần này trình bày bằng một tính cách dẫn chứng những xảo thuật xử thế của người xưa và lấy đó coi như tiêu biểu cho cuộc đời.
 Nội dung Tinh Hoa Xử Thế là như vậy.
 Kính thưa quý vị,
 Như tôi đã trình bày ở phần trên, trong xã hội bon chen, đời sống con người dần dần nhịp sống cơ năng lôi cuốn, mọi người sống trong hoàn cảnh hiện đại hoàn toàn nhìn đời bằng một cặp mắt lơ là, nhơ ngác, xác định vị trí tinh thần hoàn toàn phiếm diện và một chiều, cuộc sống thuần túy con người không còn trung thực với chính bản thân minh nữa, bấy nhiều điều đó xảy ra trong cuộc sống hiện tại, thiết tưởng ghi lại những lối sống, cùng nghệ thuật xử thế Cổ Kim, tôi nghĩ làm công việc đó trong xã hội ngày nay không phải là một việc làm vô ích mà trái lại.
 Với những cảm nghĩ đơn sơ và tầm thường  như thế nên tôi viết nên mấy dòng này để ghi lại những " Tinh hoa xử thế" mà xét ra chưa đến lỗi thời , vô ích.
 Để kết thúc, nếu những tư tưởng này của cá nhân tôi mà bạn thấy được một vài điều hợp vậy giờ đây xin bạn hãy ngồi lại đây và cùng tôi đàm đạo về mấy điều " Tinh hoa xử thế" vậy.
                                                                               _Lâm Ngữ Đường_

Lời giới thiệu

Đến với các gia đình thân quen, tôi thường nghe các bậc cha mẹ phàn nàn về các con:"Có lớn mà không có khôn" và kể ra để minh chứng cho chuyện này chuyện nọ mà các con đã va vấp trong quan hệ với bạn bè, với những người xung quanh. Ở trường đại học mà tôi giảng dạy, ở các nhà văn hóa, các câu lạc bộ mà tôi đến nói chuyện, tôi thường có dịp tiếp xúc với sinh viên , thanh niên; tôi nhận thấy veè mặt tri thức khoa học, họ đều có trình độ khá cao, họ hiểu biết nhiều, rộng và sâu. Nhưng qua những câu hỏi nhờ tôi giải đáp, qua những điều tâm sự mag họ trao đổi với tôi, họ lại tỏ ra khá non nớt, lúng túng vụng về , phạm nhiều thiếu sót, sai lầm trong việc đối nhận xử thế.
 Những lúc ấy, tôi bỗng nhớ lại một bài thơ viết về loài chim hai âu lớn(albatros): những con chim này vươn đôi cánh lớn bay lượn trên không trung thì rất hùng vĩ nhưng khi bị những anh thủy thủ bắt và thả trên boong tàu, thì với cắp chân kém cỏi chúng bước đi siêu vẹo, chốc chốc lại ngã trông thật đáng thương.
 Trong văn hóa, có một lĩnh vực gọi là văn hóa giao tiếp bao gồm những phép tắc, những điều cần tránh, những điều nên làm trong giao tiếp này nhiều khi lại cần thiết hơn thứ văn hóa uyên bác nữa. Là vì, nếu chỉ là những cuộc giao lưu thường ngày, không phải là những công việc chuyên môn, mấy khi cân phải dùng đến tri thức khoa học cao; nhưng chỉ một cử chỉ không đẹp mắt, một lời nói không vừa tai, ta có thể bị xem là người thiếu văn hóa. Sự lịch lãm nhiều khi biểu lộ nhân cách hơn là sự thông thái.
 Trở lại câu chuyện về các thanh niên nói trên, tôi nghĩ rằng trong sự giáo dục có phần thiếu sót.
 Ngày nay, đối với thanh niên nói chung, công việc chuẩn bị hành trang cho họ vào đời là do nhà trường đảm nhiệm.
 Trong các môn học tùe mẫu giáo, vỡ lòng, qua trung học, đến đại học, môn học nào dạy cho họ biết cách đối nhân xử thế?
 Toán, lý, hóa , sinh, sử địa,...dạy cho họ hiểu thế giới tự nhiên xã hội; họ hiểu và biết cách xử lý các vấn đề chuyên môn khoa học, nhưng còn trong các công việc đời thường?
 Môn văn và tiếng Việt thì có fạy cho họ cách nói năng nhưng mới chỉ dạy nói, viết sao cho đúng, cho văn vẻ thôi, chưa dạy cho họ biết cách đối đáp trong các hoàn cảnh, tính huống mà thường ngày họ gặp, "liệu lời mà nói cho vừa lòng nhau"
 Có môn giáo dục công dân, nhưng mục tiêu của môn học đúng như cái tên của nó, là giáo dục để làm công dân: ở các lớp cao, dạy chính trị, kinh tế, mấy bài đạo đức ở cấp một, cấp hai dạy bổn phận của đứa trẻ đối với cha mẹ, anh em , bạn ,thầy... chưa phải là những bài học xử thế.
 Nhà trường không dạy. Trách nhiệm này coi như thuộc về phần gia đình, xã hội.
 Trước kia, gia đình làm công việc này khi thanh thiếu niên còn là những đứa con trong gia đình. Ông bà, cha mẹ, anh chị dạy cháu,con, em từng lời nói cử chỉ bảo ban, uốn nắn , quở phạt, khi có những lỗi lầm. Nhưng ngày nay, ít gia đình quan tâm đến công việc này. Phần vì quá bận làm ăn, phần tin cậy đã có nhà trường.
 Nói là xã hội dạy, có hai cách hiểu:
 Một là, vào đời cọ xát va chạm, vấp ngã, con người sẽ khôn ngoan, biết cách đối xử.
 Hai là, thanh niên qua học hỏi những người lớn, qua sách báo, điện ảnh, sân khấu, được học bổ sung, ngoại khóa những gì mà nhà trường không dạy. Hai biện pháp này, trong tình hình thực tế hiện nay, hẳn nhiều người cho là lợi chưa nhiều. Vì cuộc sống, trên sách báo, phim, kịch những cái tốt đẹp, lành mạnh có tác dụng giáo dục thì chưa nhiều mà những cái xấu vẫn còn. Không tiêm chủng, phòng ngừa cho tuổi trẻ mà cứ mặc họ bỡ ngỡ, nông nổi ngơ ngác đi vào " chợ đời" đầy những phức tạp thì khác nào không dạy họ đi bơi mà đẩy họ xuống dòng nước xoáy.
 Phải có những cuốn sách dạy họ cách xử thế. Trên các cửa hàng sách , tôi thấy rất nhiều, quá nhiều những sách dạy, Tiếng Anh, Mỹ, Những sách dạy buôn bán , những truyện... mà sách dạy sống đẹp, sống vui, sống hài hòa với con người, với xã hội thì hiếm.
 Tôi rất mừng thấy cuốn Tinh hoa xử thế được xuất bản.
 Trong Lời tác giả ở đầu sách, tác giả viết:" Việc làm đó đối với tôi chrỉ có một giới hạn đơn sơ và nhỏ hẹp như thế. Tôi không nuôi cao vọng gì ngoài tư tưởng tầm thường là được phép trình bày những nghệ thuật xử thế của con người qua hai thế hệ Xưa và Nay và đem dùng trong hoàn cảnh hiện tại...
 ...Để kết thúc, nếu những tư tưởng này của cả nhân tôi mà bạn thấy được một vài điều hợp vậy giờ đây xin bạn hãy ngồi lại đây cùng tôi đàm đạo về mấy điều"Tinh hoa xử thế" này.
 Những lời này chỉ là những lời khiêm tốn tác giả Lâm Ngữ Đường là một học giả, một nhà văn lừng lẫy tiếng tăm của Trung Quốc. Các tác phẩm của ông hoặc viết bằng tiếng Anh văn, viết bằng tiếng Trung văn đều được dịch ra nhiều thứ tiếng và do các nhà xuất bản có uy tín trên thế giới ấn hành.
 Ông là một nhà văn hóa được thế giới hâm mộ và ở Trung Quốc hiện nay ông cũng được tôn trọng.
 Điều nổi bật trong nhân cách học giả, nhân cách văn hào của ông là cái vốn học vấn kết hợp Đông,Tây,Cổ kim nhuần nhị và mặc dù sống nhiều ở các nước phương Tây,cốt cách tư tưởng của ông vẫn là Trung Hoa, phương Đông, các bạn độc giả khi đọc sách này chắc cũng thấy rõ.
 Trong lời cuối chuyện tác giả lại nói:
 " Với những tư tưởng của riêng tôi, trong một câu chuyện đơn thuần ... tôi đã hầu chuyện cùng các bạn với một lập luận thông thường mà tôi tin tưởng rằng trong quý vị không ai là không hiểu".
 Đây chính là một điểm đặc sắc, một ưu điểm khiến cho tác phầm của Lâm Ngữ Đường, trong cuốn sách này cũng vậy, dễ đi vào lòng người đọc: những ý nghĩa sâu sắc diễn đạt bằng một văn phong giản dị, trong sáng.
 Tôi tin rằng cuốn sách này sẽ được mọi người , đặc biệt là các bạn trẻ đọc kĩ và rút ra được nhiều điều bổ ích cho mình...
                                                               Giáo sư Hoàng Như Mai